නිල් තල්මසා.

නිල් තල්මසා යනු සාගර ක්ෂීරපායි සතෙකි,මෙතෙක් ජීවත් වූ විශාලතම සත්වයා ලෙස සැලකේ. විශාලතම ඩයිනෝසෝරයට වඩා විශාලය. ඔවුන් වාසය කරන්නේ ඇන්ටාක්ටික් සාගරය, උතුරු අත්ලාන්තික්, උතුරු සහ දකුණු පැසිෆික් සහ ඉන්දියානු සාගරවල ය.

නිල් තල්මසුන් පිළිබඳ  දළ විශ්ලේෂණය.

වාසස්ථාන                 : ඇන්ටාක්ටික් සාගරය, උතුරු අත්ලාන්තික් සාගරය, උතුරු සහ දකුණු පැසිෆික් සාගරය, ඉන්දියන් සාගරය

ආයු කාලය                : අවුරුදු 80 - 110

ප්‍රමාණය                     : අඩි 80 – 108 (මීටර් 24 – 30)

බර                              : ටොන් 150 - 200

වර්ණය                       : තද නිල්-අළු

ආහාර                        : ක්‍රිල් (Shrimp-like crustaceans)

විලෝපිකයන්             : ස්වභාවික විලෝපිකයන් නැත. කෙසේ වෙතත්, සමහර Killer Whale ප්රහාර එල්ල වී ඇත.

උපරිම වේගය            : 50 Kph (31 Mph)

විශේෂ ගණන            : 1

සංරක්ෂණ තත්ත්වය: වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇත

ඔවුන් උණුසුම් මාස ධ්‍රැව ප්‍රදේශ වල ආහාර ගනිමින් ගත කිරීමට නැඹුරු වන අතර ශීත ඍතුව එළඹෙන විට සමකය වෙත විස්තීර්ණ ලෙස දිගු සංක්‍රමණයන්ට සහභාගී වනු ඇත.

නිල් තල්මසුන් සාමාන්‍යයෙන් අවුරුදු 80 ත් 90 ත් අතර ජීවත් වන අතර සමහරක් වයස අවුරුදු 110 දක්වා ළඟා වේ.

ඔවුන් මාංශ භක්ෂක ආහාර වේලක් ඇත.නමුත් ඔවුන් විශාල වුවත් ,මේ දැවැන්ත මුහුදු ජීවීන් කුඩාම සාගර ජීවීන් ආහාරයට ගැනීමට කැමැත්තක් දක්වයි. 

නිල් තල්මසුන් ඉස්සන්ට සමාන කුඩා සතෙකු වන ක්‍රිල් නම් ප්ලවාංගය අනුභව කරයි.මේ නිසා නිල් තල්මසා  දිනකට ක්‍රිල් මිලියන 40ක් හෙවත් රාත්තල් 8,000ක් (කිලෝග්‍රෑම් 3,600) ආහාරයට ගනී.

නිල් තල්මසුන් දිගින් මීටර් 30ක් දක්වා වර්ධනය විය හැකි ඉතාමත්  හොද  පිහිනන්නන් වේ. ඔවුන්ට සාමාන්‍යයෙන් පැයට කිලෝමීටර් 8 ක වේගයෙන් ගමන් කළ හැකි අතර, පැයට කිලෝමීටර 50 ක් දක්වා ඉහළ වේගයකට ළඟා විය හැකිය. ඔවුන් ද විශිෂ්ට කිමිදුම්කරුවන් වන අතර, කෙටි ආහාර ගැනීම සඳහා ක්‍රිල් සෙවීම සඳහා මීටර් 500 ක් ගැඹුරට කිමිදේ.

නිල් තල්මසා පෘථිවියේ ජීවත් වන විශාලතම සත්වයා වන බැවින් ඔවුන්ට්  විලෝපිකයන් සිටින්නේ ස්වල්පයක් පමණි. කෙසේ වෙතත්, මෝර ප්‍රහාර සහ ඝාතක තල්මසුන්ගේ  (Killer Whale) ප්ර්හාරයන්ට ලක්ව නිල් තල්මසෙකු තුවාල කිරීමට හෝ මරා දැමිය හැකිය. වඩාත් සුලභ ලෙස, ඔවුන් විශාල මුහුදු යාත්‍රා සමඟ ගැටීමෙන් ඇති වූ තුවාල වලට ගොදුරු වේ.

නිල් තල්මසුන්ගේ ගෝලීයගහනය අවිනිශ්චිත නමුත් IUCN හි පර්යේෂණ මත පදනම්ව, විශේෂ සඳහා ගෝලීය එකතුව 10,000-25,000 අතර වන බවට ඇස්තමේන්තු කර ඇති අතර වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇත.

1.නිල් තල්මසුන්ට අලියෙකු තරම් බර විශාල දිවක් ඇත.

2.නිල් තල්මසුන්  ඉස්සර කාලවලදී  තල්මසුන් තෙල් සඳහා දඩයම් කරන ලදී.

1900 ගණන්වලදී නිල් තල්මසුන් විශාල වශයෙන් දඩයම් කරන ලද අතර එය ඔවුන්ගේ ගහනයට දැඩි ලෙස බලපෑවේය. ඔවුන්ගෙන් ලක්ෂ සංඛ්‍යාත පිරිසක් සමූලඝාතනය කරනු ලැබුවේ ඔවුන්ගේ බ්ලූබර් වලින් ලබා ගන්නා තෙල් සඳහා ය. 
තල්මසුන් තෙල් ,තෙල් ලාම්පු සහ සබන් සහ මාගරින් සෑදීම සඳහා බහුලව භාවිතා විය.

3.නිල් තල්මසුන් ගහන ප්‍රමාණය කෙමෙන් වැඩි වෙමින් පවතී.

කෙසේ වෙතත්, ඔවුන්ගේ ජනගහනය පෙර මට්ටම තරම් වර්ධනයක් වී නැත. තල්මසුන් මැරීමට පෙර, ගෝලීය වශයෙන් නිල් තල්මසුන් 240,000 ක් පමණ සිටින බව ගණන් බලා ඇත. අද සංඛ්‍යා 1911 ට පෙර ජනගහන ප්‍රමාණයෙන් 3-11% අතර යැයි ගණන් බලා ඇත.

4. නිල් තල්මසෙකුගේ බර ටොන් 200 ක් තරම් වේ. 

ඔවුන් පෘථිවියේ මෙතෙක් ජීවත් වූ බරම සතුන් වේ.

5. නිල් තල්මසුන්ගේ ප්‍රජනක චක්‍රය තරමක් මන්දගාමී වේ.

බෝවීම සිදුවන්නේ වසර තුනකට වරක් පමණි. ගැබ් ගැනීම සාමාන්යයෙන් මාස 11 ත් 12 ත් අතර වේ.

6.නිල්තල්මස් පැටවකුගේ උපත් බර කිලෝග්‍රෑම් 2,700 පමණ වේ.

දිග මීටර් 8 ක් හෝ ඊට වැඩි වේ

ගැහැණු සතෙකු තම අලුත උපන් පැටවාට තම පළමු හුස්ම ගැනීම සඳහා ජලය මතුපිටට ඔසවයි. 

7. නිල් තල්මසුන්ට හුස්ම ගැනීමට පිඹින සිදුරක් ඇත, එය අපේ නාසයට සමානයි!

 ප්‍රශ්වාස කිරීමේ බලය හේතුවෙන් පීඩනයට ලක් වූ වායු වලාකුළක් වාතයේ මීටර් 9 ක් තරම් ඉහළට යවනු ලැබේ.

ඔවුන් සෑම විනාඩි 5-15 කට වරක් වාතය සඳහා පැමිණීමට නැඹුරු වේ - නමුත් හුස්ම ගැනීමකින් තොරව වැඩි කාලයක් යා හැකිය.

8.නිල් තල්මසුන්ට විශාල හදවතක් ඇත.

සාමාන්‍ය නිල් තල්මසුන්ගේ හදවත මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ මෝටර් රථයක් තරම් විශාලය. මෙම දැවැන්ත හදවතේ ගැස්ම සැතපුම් 2ක් පමණ ඈතට ඇසේ.

ඔවුන්ගේ රුධිර නාල ඉතා පුළුල් බැවින් ඔබට ඒවා හරහා පිහිනිය හැකිය.කෙටියෙන් කියන්නේනම්  ඒවා ඉතාමත් විශාලයි.

Sources & References-:

www.nationalgeographic.com

www.antarctica.gov.au

IUCN Redlist

www.wallpaperaccess.com

www.unsplash.com

www.pexels.com