කළු කුහර
කළු කුහර
කළු කුහරයක් කියන්නේ මොකක්ද ?
කළු කුහරයක් කියන්නේ අභ්යවකාශයේ ඇති ගුරුත්වාකර්ෂණය නිසා ආලෝකයට පවා පිටවිය නොහැකි තරමට ඇදෙන ස්ථානයකි.
ගුරුත්වාකර්ෂණය එතරම් ප්රබල වන්නේ පදාර්ථය කුඩා අවකාශයකට මිරිකා ඇති බැවිනි. තරුවක් මිය යන විට මෙය සිදුවිය හැකිය.
කිසිඳු ආලෝකයක් පිටවිය නොහැකි නිසා මිනිසුන්ට කළු කුහර නොපෙනේ. ඒවා අදෘශ්යමානයි. විශේෂ මෙවලම් සහිත අභ්යවකාශ දුරේක්ෂ කළු කුහර සොයා ගැනීමට උපකාරී වේ.
විශේෂ මෙවලම් මගින් කළු කුහර වලට ඉතා ආසන්නයේ ඇති තරු අනෙකුත් තරු වලට වඩා වෙනස් ලෙස ක්රියා කරන ආකාරය දැක ගත හැක.
කළු කුහර කොච්චර විශාලද?
කළු කුහර විශාල හෝ කුඩා විය හැක. විද්යාඥයන් සිතන්නේ කුඩාම කළු කුහර එක් පරමාණුවක් තරම් කුඩා බවයි. මෙම කළු කුහර ඉතා කුඩා නමුත් විශාල කන්දක ස්කන්ධයක් ඇත. ස්කන්ධය යනු වස්තුවක ඇති පදාර්ථ ප්රමාණය හෝ "ද්රව්ය" ප්රමාණයයි.
තවත් කළු කුහරයක් "stellar" ලෙස හැඳින්වේ. එහි ස්කන්ධය සූර්යයාගේ ස්කන්ධයට වඩා 20 ගුණයක් වැඩි විය හැක. පෘථිවි මන්දාකිනියේ stellar කළු කුහර රාශියක් තිබිය හැක.
විශාලතම කළු කුහර හැඳින්වෙන්නේ "supermassive" ලෙසිනි. මෙම කළු කුහරවල සූර්යයන් මිලියනයකට වඩා වැඩි ස්කන්ධයක් ඇත. සෑම විශාල මන්දාකිණියකම එහි මධ්යයේ සුපිරි කළු කුහරයක් ඇති බවට විද්යාඥයින් සාක්ෂි සොයාගෙන ඇත.
ක්ෂීරපථ මන්දාකිනියේ මධ්යයේ ඇති සුපිරි කළු කුහරය Sagittarius A ලෙස හැඳින්වේ. එය සූර්යයන් මිලියන 4කට සමාන ස්කන්ධයක් ඇති අතර පෘථිවිය මිලියන කිහිපයක් රඳවා තබා ගත හැකි ඉතා විශාල බෝලයක් තුළට සමානය.
කළු කුහර හැදෙන්නෙ කොහොමද?
විද්යාඥයන් හිතන විදියට විශ්වය ආරම්භ වූ විට කුඩා කළු කුහර ඇති වූ බවයි.
stella කළු කුහර සෑදී ඇත්තේ ඉතා විශාල තාරකාවක කේන්ද්රය තමා මතට වැටෙන විට හෝ කඩා වැටෙන විටය. මෙය සිදු වූ විට, එය සුපර්නෝවාවක් ඇති කරයි.
විද්යාඥයන් සිතන්නේ සුපිරි කළු කුහර ඔවුන් සිටින මන්දාකිණියට සමගාමීව සෑදී ඇති බවයි.
කළු කුහර "කළු" නම්, ඒවා ඇති බව විද්යාඥයින් දන්නේ කොහොමද?
ප්රබල ගුරුත්වාකර්ෂණය මගින් ආලෝකය සියල්ල කළු කුහරය මැදට ඇද ගන්නා නිසා කළු කුහරයක් නොපෙනේ. නමුත් විද්යාඥයින්ට ප්රබල ගුරුත්වාකර්ෂණය කළු කුහරය වටා ඇති තාරකාවලට සහ වායුවට බලපාන ආකාරය දැකගත හැකිය. විද්යාඥයන්ට තාරකා අධ්යයනය කළ හැක්කේ ඒවා කළු කුහරයක් වටා පියාසර කරන්නේද, නැතහොත් කක්ෂගත වන්නේද යන්න සොයා බැලීමටය.
කළු කුහරයක් සහ තාරකාවක් එකට සමීප වූ විට අධි ශක්ති ආලෝකය සෑදේ. එවැනි ආලෝකයක් මිනිස් ඇස්වලින් දැකිය නොහැක. අධි ශක්ති ආලෝකය දැකීමට විද්යාඥයින් අභ්යවකාශයේදී චන්ද්රිකා සහ දුරේක්ෂ භාවිතා කරයි.
කළු කුහරයකට පෘථිවිය විනාශ කරන්න පුලුවන්ද?
කළු කුහර තාරකා, චන්ද්ර සහ ග්රහලෝක අනුභව කරමින් අභ්යවකාශයේ නොයනු ඇත. පෘථිවිය කළු කුහරයකට වැටෙන්නේ නැත, මන්ද පෘථිවියට එය කිරීමට තරම් කළු කුහරයක් සෞරග්රහ මණ්ඩලයට සමීප නොවේ.
සූර්යයාගේ ස්කන්ධයට සමාන කළු කුහරයක් සූර්යයාගේ ස්ථානයට පැමිණියද, පෘථිවිය තවමත් වැටෙන්නේ නැත. කළු කුහරයට සූර්යයාගේ ගුරුත්වාකර්ෂණය සමාන වනු ඇත. පෘථිවිය සහ අනෙකුත් ග්රහලෝක දැන් සූර්යයා වටා පරිභ්රමණය වන පරිදි කළු කුහරය වටා කක්ෂගත වනු ඇත.
සූර්යයා කිසි විටෙකත් කළු කුහරයක් බවට පත් නොවනු ඇත. සූර්යයා කළු කුහරයක් සෑදීමට තරම් විශාල තාරකාවක් නොවේ.
නාසා ආයතනය කළු කුහර අධ්යයනය කරන්නේ කොහොමද?
නාසා ආයතනය කළු කුහර පිළිබඳ වැඩිදුර දැන ගැනීම සඳහා අභ්යවකාශයේ ගමන් කරන චන්ද්රිකා සහ දුරේක්ෂ භාවිතා කරයි. මෙම අභ්යවකාශ යානා විද්යාඥයන්ට විශ්වය පිළිබඳ ප්රශ්නවලට පිළිතුරු දීමට උපකාර කරයි.
1. ඔබට කළු කුහරයක් සෘජුව දැකිය නොහැක.
කළු කුහරයක් කළු කුහරයක් ලෙස හදුන්වන්නේ, එහි වර්ණය නිසා, විශේෂයෙන් ආලෝකයට ගැලවිය නොහැකි නිසාය. නමුත් අපට පෙනෙන්නේ කළු කුහරයක බලපෑමයි. කළු කුහරයක් අවට ප්රදේශය විශ්ලේෂණය කිරීමෙන් එහි පරිසරයට එහි බලපෑම අපට දැකගත හැකිය. නිදසුනක් වශයෙන්, කළු කුහරයකට ප්රමාණවත් තරම් ආසන්න තාරකාවක් ඉරී යනු දැකිය හැකිය.
2. අපේ ක්ෂීරපථයේ සමහරවිට කළු කුහරයක් ඇත.
බයවෙන්න එපා ....මොකද, අපේ ක්ෂීරපථය තුළ ඇතැයි තාරකා විද්යාඥයන් විශ්වාස කරන ප්රධාන කළු කුහරය පෘථිවියේ සිට ආලෝක වර්ෂ ගණනක් ඈතින් පිහිටා ඇති නිසාය.
03.විද්යා ප්රබන්ධ වල කළු කුහර නිරන්තරයෙන් භාවිතා වේ.
විද්යා ප්රබන්ධවල කළු කුහර නිරූපණ රාශියක් ඇත. Interstellar, Event Horizon, Star Trek, Battlestar Galactica, Treasure Island,වල බොහෝ උදාහරණ ඇතුළත් වේ
04. කළු කුහර වර්ග තුනක් ඇත.
1) ප්රාථමික කළු කුහර - මේවා කළු කුහර වලින් කුඩාම වන අතර පරමාණුවක ප්රමාණයේ සිට කන්දක ස්කන්ධය දක්වා පරාසයක පවතී.
2)stellar කළු කුහර - මේවා කළු කුහර අතරින් වඩාත් සුලභ වන අතර ඒවා සූර්යයාට වඩා 20 ගුණයක් විශාල විය හැකිය. ක්ෂීරපථය පුරා ද මේවායේ විවිධත්වයක් ඇත.
3)Supermassive කළු කුහර- මේවා කළු කුහර වලින් විශාලතම වන අතර, සූර්යයාට වඩා මිලියන 1කට වඩා ස්කන්ධයකින් යුක්ත වේ.
05.අයින්ස්ටයින් කළු කුහරවල පැවැත්ම සොයා ගත්තේ නැත.
ඔහුගේ සාපේක්ෂතාවාදයේ න්යාය ඒවා සෑදීම ගැන පුරෝකථනය කරයි. ඒ වෙනුවට, Karl Schwarzschild අයින්ස්ටයින්ගේ විප්ලවීය සමීකරණ භාවිතා කර කළු කුහර සැබවින්ම සෑදිය හැකි බව පෙන්වූ පළමු පුද්ගලයා විය.
1915 දී අයින්ස්ටයින් ඔහුගේ සාමාන්ය සාපේක්ෂතාවාදය ප්රකාශයට පත් කළ වසරේම ඔහු මෙය ඉටු කළේය.
මෙයට බොහෝ කලකට පෙර, බ්රිතාන්ය බහුවිද්යාඥ ජෝන් මිචෙල්, ආලෝකයට පවා ගැලවිය නොහැකි තරම් ප්රබල ගුරුත්වාකර්ෂණ බලයන් සතු විය හැකි තරම් දැවැන්ත හෝ සම්පීඩිත 'අඳුරු තරු' පවතින බවට අනාවැකි පළ කළේය. කළු කුහර 1967 වන තෙක් ඔවුන්ගේ විශ්වීය නාමය ලබා ගත්තේ නැත.
Sources & References:
www.nasa.gov
www.science.nasa.gov
www.nationalgeographic.com
www.wallpaperaccess.com/
0 Comments